Kościół parafialny w Dzierążni nosi wezwanie św. Marii Magdaleny. Początki jego historii sięgają XIII w. Miejscowość w której powstał, od najdawniejszych czasów należała do biskupów krakowskich. Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z Liber Benefitiorum Jana Długosza. Podaje on, że budowę świątyni ufundował bp krakowski Iwo Odrowąż (1218-1229). Przyjmuje się, że dokonał on także konsekracji. Najprawdopodobniej ówczesną świątynię wzniesiono z drewna. Została ona odnotowana w wykazach świętopietrza w 1324 r. Nieco ponad sto lat później, bo w 1440 r. wybudowano świątynię murowaną, na miejscu drewnianej. Dokonał tego kanonik krakowski Paweł z Zatora.
Obecna bryła kościoła ukształtowała się w wyniku działań podejmowanych na przestrzeni kilku wieków. Kościół jest wybudowany z kamienia, orientowany i skierowany wydłużonym prezbiterium na wschód. Jest ono trójprzęsłowe, zamknięte wielobocznie, wsparte skarpami. Ma sklepienie kolebkowo-krzyżowe z dekoracją stiukową. Pod wschodnim przęsłem prezbiterium znajduje się Kaplica Grobu Bożego, przesklepiona kolebką z lunetami. Po obu stronach prezbiterium znajdują się przybudówki. Ta od strony północnej pełniła rolę zakrystii, prowadzi przez nią wejście do kościoła. W drugiej, usytuowanej od południa, mieścił się skarbczyk, a obecnie znajduje się tam zakrystia. Nawa kościoła jest dwuprzęsłowa, na planie prostokąta, z kolebkowym sklepienie wspartym na gurtach i dekoracją stiukową. Jest wyższa i szersza niż prezbiterium. Od zachodu bryłę świątyni zamyka wieża z kruchtą w przyziemiu, przez którą prowadzić główne wejście. Na chór muzyczny wchodzi się przez ćwierćkolistą basztę, znajdującą się pomiędzy wieżą, a korpusem nawy.
Za najstarszą cześć pierwotnej bryły kościoła uznaje się dolną część wieży wraz z dwoma ostrołukowymi portalami, które datuje się na połowę XV w. Została ona poddana przebudowie w 1824 r. Czas powstania prezbiterium określa data umieszczona w portalu, który prowadzi do niego z dawnej zakrystii, tj. 1646 r. Zostało ono powiększone ok. 1850 r. przez ks. Ludwika Kotarbińskiego. Dawna zakrystia, obecnie przedsionek północny, jest datowana na poł. XVII w. Jako datę powstania nawy głównej przyjmuje się rok 1660. Skarbczyk usytuowany od strony południowej został ufundowany w 1847 r. przez kardynała Oleśnickiego. W 1901 r. został powiększony i pełni obecnie rolę zakrystii.
Wnętrze posiada charakter barokowy. Otwory okienne są zamknięte półkoliście. Sklepienia posiadają dekorację sztukatorską i delikatną polichromię. Ściany artykułowane są przez pilastry i łączący je gzyms. Dominującym elementem wystroju wnętrza są późnobarokowe, XVIII -wieczne ołtarze, które posiadają srebrzoną i pozłacaną strukturę, oraz złocone elementy dekoracji snycerskiej. Są to ołtarz główny św. Marii Magdaleny, ołtarze boczne Matki Boskiej i św. Anny, a także ambona z tegoż okresu. Część figur i fragmenty dekoracji ornamentalnej, które do nich należą, zostały wykonane na pocz. XX w. w stylu neorokokowym.
Szczególną ozdobę wnętrza stanowią obraz św. Anny Samotrzeć ze srebrnym płaskim tłem, znajdujący się na północnej ścianie prezbiterium, barokowy obraz z przedstawieniem św. Marii Magdaleny w głównym ołtarzu, obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z poł. XVII w., z koronami i sukienkami w zasuwie, a także XVIII -wieczne przedstawienie Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, umieszczone w ołtarzu bocznym Matki Bożej. Obrazu wykonane są w technice olejnej na płótnie.
We wnętrzu znajduje się także chór muzyczny i organy, bogato zdobiona chrzcielnica, płaskorzeźbiona droga krzyżowa oraz zabytkowe konfesjonały i feretrony.
W XIX w. kościół był kilkukrotnie odnawiany i przebudowywany. W XX w. przy kościele prowadzone były prace konserwatorskie i restauratorskie. Objęły one także więźbę dachową, dach świątyni oraz zwieńczenie wieży.
W najbliższym otoczeniu kościoła znajduje się od strony prezbiterium niewielka kaplica na planie centralnym, nazwana Innocentium, której obecność jest związana z dawnym cmentarzem wokół kościoła, oraz prowadząca do świątyni neobarokowa brama trójosiowa, z dekoracyjnym ażurowym zwieńczeniem i bogatą dekoracją rzeźbiarską, którą wykonał Stanisław Anielski za probostwa ks. Józefa Grudzińskiego (1875-1922).
źródło: Informator parafii Dzierążnia
