Działoszyce położone są w południowo - zachodniej części woj. świętokrzyskiego (20°21' E i 50°22' N), na Płaskowyżu Proszowickim (Wyżyna Małopolska), powiat pińczowski; - 1,2 tys. mieszkańców (2000). Miasto znajduje się pomiędzy Wyżyną Krakowsko - Częstochowską i Niecką Nidziańską co wpływa na pagórkowaty charakter okolic miasta. Działoszyce znajdują się na wysokości 321 m n.p.m. i oblewane jest przez dwie małe rzeki Sancygniówkę i Jakubówkę (Dzierążnię), które łącząc się wpadają na obrzeżach Działoszyc do Nidzicy (dł. rzeki wynosi 63 km; jest to lewy dopływ Wisły).

Gmina Działoszyce ma powierzchnię 105,4 km² (48 miejsce w woj. świętokrzyskim), z czego ok. 2 km² przypada na miasto i obejmuje 36 wsi. Obecnie zamieszkuje w niej ok. 6,5 tys. osób, a średnia gęstość zaludnienia wynosci 50 osób/km². W skład gminy wchodzą następujące wsie: Biedrzykowice, Bronocice, Bronów, Chmielów, Dziekanowice, Dębiany, Dębowiec, Dzierążnia, Dziewięczyce, Gaik, Iżykowice, Jakubowice, Januszowice, Jastrzębniki, Ksawerów, Kujawki, Kwaszyn, Lipówka, Marianów, Niewiatrowice, Opatkowice, Pierocice, Podrózie, Sancygniów, Stępocice, Sudół, Sypów, Szczotkowice, Szyszczyce, Świerczyna, Teodorów, Wola Knyszyńska, Wolica, Wymysłów, Zagaje Dębiańskie, Zagórze. Gmina Działoszyce graniczy z 8 gminami: Czarnocinem, Michałowem, Pińczowem, Skalbmierzem i Wodzisławem (woj. świętokrzyskie) oraz Książem Wielkim, Słaboszowem i Racławicami (woj. małopolskie).

Położenie w Niecce Nidziańskiej sprawia, iż okolice Działoszyc obfitują w liczne pozostałości po obecnym na tych terenach w trzeciorzędzie lodowcu, są to: margle (skały osadowe), wapienie i opoki (w przeszłości używane jako materiał budowlany), wapień kredowy i piasek (eksploatowane w północnej części miasta), żwiry, gliny zwałowej (morenowej), madów i lessów. Z tych ostatnich wytworzyły się gleby brunatne i czarnoziemy o dużej urodzajności, na których uprawia się nie tylko zboża, ale i liczne gatunki warzyw. Sprawiło to, iż w gminie Działoszyce, aż 8 640 ha stanowią użytki rolne.

Obszar gminy Działoszyce jest stosunkowo słabo zalesiony (12,7 km², tj. 13,38% pow. gminy), co jest wynikiem karczowania lasów przez osadników przybywających na te ziemie w dawnych wiekach. Zwarte lasy rozciągają się m.in. w Sancygniowie, Świerszczynie, Podróziu, Lipówce. Są to gł. lasy mieszane.

 

Średnia roczna temperatura powietrza w gminie wynosi 7,3°C. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec ze średnią temperaturą +17,7°C, a najzimniejszy styczeń ze średnią temperaturą -3,3°C.

Okres wegetacyjny trwa w gminie ok. 200 dni, między kwietniem, a listopadem.

Średnie roczne sumy opadów wynoszą ok. 570 mm, przy czym najwięcej opadów notuje się w styczniu, ponad 900 mm, a najmniej w styczniu 260 mm i w lutym 230 mm.
Maksymalna wartość zachmurzenia występuje w grudniu, a najmniejsza w sierpniu i we wrześniu.
Średnie prędkości wiatrów to ok. 2-3 m/s i są to w większości wiatry zachodnie i północno - zachodnie.
Pokrywa śnieżna zalega od 50 do 80 dni w roku i tworzy w gminie zwartą przestrzeń (najczęściej w styczniu i lutym).